Hoe ben je in Nederland gekomen?

Ik ben in Roemenië begonnen met studeren, op de technische faculteit, waar ik ook een doctoraat heb gedaan. Tijdens mijn doctoraat heb ik ook twee keer stage gelopen in de Verenigde Staten, bij IBM Research, wat ik heel erg leuk vond.

Zo heb ik het plan opgevat om direct na het afronden van mijn doctoraat in 2008 te vertrekken en ik ging dan ook op zoek naar een baan in het buitenland. Ik dacht er eerst aan om naar de Verenigde Staten te gaan, maar ik kwam op sollicitatiegesprek in Amsterdam voor een postdoctoraat aan de Vrije Universiteit. Het beviel me daar zo goed, dat ik het idee om iets in Amerika te zoeken, van me af heb gezet. Ik vond de mensen van de afdeling met wie ik had gesproken heel prettig en ook hield ik al op het eerste gezicht van Nederland. Ook kende ik al Roemeense ex-collega’s die in Nederland waren komen wonen, wat me heeft geholpen bij het nemen van de beslissing om hier te blijven. Zo heb ik tot 2012 gewerkt als postdoctorale onderzoeker aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Ik heb me gespecialiseerd in ‘distributiesystemen’.

Op persoonlijk gebied heb ik degenen leren kennen die mijn man is geworden waardoor mijn leven hier vaste vormen begon aan te nemen.

Ik begon werk te zoeken in Nederland en ik heb een mooi softwarebedrijf gevonden waar ik sinds 2012 werkzaam ben. Ik ben toen ook begonnen met het leren van de taal, het was heel duidelijk voor mij dat ik hier zou blijven. De taal is niet strikt noodzakelijk maar ik denk dat het je helpt om in deze cultuur te integreren.

Hoe was het begin voor jou in Nederland?

Het was vrij makkelijk. Het heeft mij erg geholpen dat ik al veel Roemeense collega’s had. In de tweede plaats was er ook een heel internationale sfeer op de universiteit. Ik kan zeggen dat ik heel makkelijk vrienden heb gemaakt, niet per se Nederlandse, maar mensen uit verschillende landen, met wie ik heel goed kon opschieten.

Ik kreeg een grotere schok nadat ik mijn man leerde kennen en naar verschillende verjaardagen, feesten en vieringen begon te gaan waar alleen maar Nederlanders waren. Toen realiseerde ik me dat sommige dingen hier anders gaan. In Roemenië vieren we verjaardagen bijvoorbeeld met vrienden en familie apart. Toen ik hier in Nederland op de verjaardag van een vriend van mijn man was, verwachtte ik mensen, vrienden van onze leeftijd te ontmoeten maar ik trof de hele familie, tantes, grootouders en vrienden op dezelfde plek. Dat was voor mij een nogal bijzondere ervaring.

Ik heb ook gemerkt dat de feesten er hier nogal saai aan toe gaan. Mensen komen bij elkaar in de woonkamer, zitten op de bank, eten een gebakje en drinken koffie en praten veel maar meer niet. Er wordt met elkaar gepraat, maar niet gedanst. Ze zijn rustiger dan wij. Maar dat vind ik eigenlijk ook leuk omdat ik zelf ook niet heel temperamentvol ben.

Hoe zijn de verhoudingen op het werk?

Ons bedrijf is Nederlands maar heeft ook kantoren in het buitenland. Ik kan zeggen dat de verhoudingen in Nederland democratischer zijn dan in andere landen. Hier is het niet gebaseerd op het idee dat je je baas moet gehoorzamen, mensen worden aangemoedigd om hun mening te geven en initiatief te tonen. U weet waarschijnlijk dat Nederlanders overal over klagen. Niemand geneert zich om zelfs over de baas te klagen. Er hangt een heel open en prettige sfeer, in tegenstelling tot ons kantoor in Hongarije bijvoorbeeld, waar er sprake is van een duidelijkere hiërarchie, ook al is het een Nederlands bedrijf.

Hoe heb je je aangepast aan die open sfeer?

Ik kan niet zeggen dat ik dat heel moeilijk vond omdat de cultuur hier uiteindelijk behoorlijk vriendelijk is, in ieder geval bij ons bedrijf, maar het is hier zeker anders. Ik ben juist geen persoon die zijn mening vaak geeft en soms merk ik dat ik meer en harder moet praten dan ik gewend ben om mezelf te laten horen. Ik heb tijd nodig gehad om mezelf aan te passen maar uiteindelijk ben ik eraan gewend geraakt.

Hoe voel je je in de Nederlandse maatschappij?

Ik voel me behoorlijk goed. Ook al is de cultuur anders dan de onze, zijn er een aantal aspecten die ik heel fijn vind hier.

Vergeleken met andere landen zijn mensen hier behoorlijk tolerant. Er zijn hier natuurlijk ook problemen maar in vergelijking met anderen zijn ze hier vrij tolerant en dat vind ik prettig.

Iets anders wat ik mooi vind en wat waarschijnlijk van het calvinisme komt, is dat de mensen hier tamelijk bescheiden zijn en zich niet beroemen op wat ze hebben, als ik dat zo kan zeggen. Wat ik bijvoorbeeld heel fijn vind aan onze directeur is dat ook hij op de fiets naar zijn werk komt. En je wordt ook niet op je kleding beoordeeld. Ik zou zelfs kunnen zeggen dat als je te netjes bent aangekleed, dat ze het niet mooi vinden.

Anders gezegd voel ik me heel gewaardeerd hier, ook al had ik wel een periode van aanpassing nodig. Zowel op de universiteit als bij het bedrijf ben ik heel goed ontvangen, maar het heeft even geduurd tot ik me gewaardeerd voelde omdat ik zoals ik zei niet iemand ben die veel en hard praat, zoals Nederlanders gewoonlijk doen. Het duurde even voordat ik dat ook ging doen en mensen ging laten zien wat ik in mijn mars heb.

Wat heb je geleerd van de maatschappij waarin je leeft?

Twee dingen denk ik, die mij belangrijk lijken. In de eerste plaats het idee van bescheidenheid, dat hier meer gewaardeerd wordt dan in Roemenië. In de tweede plaats de democratie op het werk, de vrijheid om je mening te geven. U weet hoe direct Nederlanders zijn en misschien soms ondiplomatiek maar uiteindelijk denk ik dat dat beter is dan om de hete brei heen te draaien. Hier worden de problemen bij name genoemd en dat vind ik positief.

Ik vind het prettig dat ze georganiseerd zijn, wat heel goed past bij mij als georganiseerd persoon. Het is mooi dat zowel in het gezin als op het werk dingen tijdig worden georganiseerd zodat je tijd hebt om jezelf voor te bereiden.

Ook vind ik het fijn dat Nederlanders veel aandacht besteden aan infrastructuur. Misschien vinden sommige mensen dat niet belangrijk maar ik vind het fijn om in een land te zijn waar alles goed verloopt en functioneert.

Als je zou moeten kiezen tussen Roemenië en Nederland, waar zou je dan kiezen om te gaan wonen?

Ik denk dat ik Nederland zou kiezen. Ik vind het beter hier, vanuit meerdere oogpunten. Ik heb het niet over financiële aspecten. De cultuur bevalt mij simpelweg beter hier.

Hoe kijk je aan tegen al die jaren dat je hier woont?

Oei, dat is een moeilijke vraag! Ik kijk met plezier op deze jaren terug. Ik denk dat ik veel geleerd heb en het is een ervaring die ik iedereen zou aanbevelen: om een tijd in het buitenland te wonen. Na enkele maanden omgang met mensen uit een andere cultuur begin je meer dingen te leren, ook over je eigen cultuur.

Kun je ons een bijvoorbeeld geven?

Ik noemde reeds het idee van bescheidenheid. In Roemenië wordt de uiterlijke kant sterk benadrukt: hoe iemand gekleed is, wat voor huis hij heeft, wat voor auto. Ik dacht dat het overal zo was, tot ik in Nederland kwam waar ik ontdekte dat het hier niet zo is.

Wat betekent succes voor jou?

Dat betekent twee dingen. Voor mij is het heel belangrijk om te weten dat ik anderen help met wat ik doe. Als het je lukt om het leven van een ander persoon makkelijker te maken is dat naar mijn mening succes.

Naast het feit dat je anderen helpt is het net zo belangrijk dat je jezelf als persoon kunt ontwikkelen, kunt doen wat je lukt vindt, je talenten leert te ontdekken en ze goed mogelijk benut.

Dacht je op dezelfde manier over succes voordat je uit Roemenië vertrok?

Toen dacht ik niet veel na over succes, niet op die manier. Ik studeerde nog en succes betekende toen om een waardevol onderzoek te doen, artikelen te schrijven et cetera. Nu is het anders, ik heb mijn horizon wat verbreed.

Hoe verhoud je je tot de Roemeense gemeenschap in Nederland?

Helaas verhoud ik me eigenlijk op geen enkele manier tot de gemeenschap. Zoals ik zei had ik al een groep Roemenen om me heen toen ik hier kwam en ik heb geen moeite meer gedaan om andere Roemenen te ontmoeten. Nu is het ook lastiger voor mij omdat ik twee kleine kinderen heb en mijn sociale leven op een laag pitje staat. Maar ik hoop dat de situatie spoedig verandert, dat ik meer naar evenementen kan gaan van de gemeenschap en van de ambassade en daar meer Roemenen kan ontmoeten.

En omdat ik twee kinderen heb, begin ik ook na te denken over wat ik ze wil meegeven over Roemenië. Ze zijn hier in Nederland geboren en ze gaan ook niet vaak naar Roemenië. Ik weet niet hoe goed ze Roemeens zullen leren maar ik zou willen dat ze zo veel mogelijk weten over de cultuur van hun ouders en dat ze meer Roemeense mensen leren kennen.

Welk advies zou je geven aan een Roemeen die nu naar Nederland zou willen komen?

Als je hier wilt komen voor de lange termijn, is de eerste stap om hier wat vrienden te maken. Dat is niet heel makkelijk als je uit een ander land komt. Maat het kan wel, als je deelneemt aan verschillende lokale activiteiten, clubs, cursussen et cetera. Het helpt je erg om te integreren als je een baan hebt bij een Nederlands bedrijf. En leer ook de taal.

Interview door Claudia Marcu

Vertaling door Daniël Schenkeveld

Portret foto: Cristian Călin –  www.cristiancalin.video